Visie Jonge Kind

In elke onderbouw zou de visie op het jonge kind helder moeten zijn. De visie op het jonge kind en onderwijs aan het jonge kind vormt immers de kern van je handelen. Door invloeden van buitenaf, schoolontwikkeling of doorstroom van leerkrachten kan het zijn dat niet iedereen meer op een lijn lijkt te zijn qua aanpak. Een heldere visie is hierbij zeer helpend. Aan de hand van de visie worden keuzes gemaakt in werkwijze. Bekende patronen en routines worden kritisch onder de loep genomen en ook nieuwe ontwikkelingen in onderwijsland of hypes kunnen naast de visie worden gelegd. Je kunt elkaar dan de vraag stellen “Past dit wel bij onze visie op jonge kinderen, spel en onderwijs?”. “Wat hebben we nodig en wat is overbodig?”.

Het is belangrijk dat de visie op het jonge kind geen papieren tijger wordt of een uniforme tekst die je op iedere website van een willekeurige school zou kunnen tegenkomen. Het gaat juist om de concrete invulling van de visie en het gesprek met elkaar aangaan over hoe jullie het onderwijs in de onderbouw willen vormgeven. Werk je samen met een voorschoolse partner? Dan is het raadzaam om ook je kinderopvang partner mee te nemen in dit traject.

Pedagogische

Cirkel

Visiespel Jonge Kind SLO
Ik werk zelf graag met het Visiespel Jonge Kind (ontwikkeld door SLO), waarin je door middel van stellingen het gesprek met elkaar aangaat. De basis van het Visiespel vormt het curriculaire spinnenweb (Van den Akker, 2003). Door met het team aan de slag te gaan met dit spel, kom je zelf en je team in beweging en anderzijds maakt het jou en je collega’s bewust van overeenkomsten en verschillen in visie binnen het team. De volgende ondewerpen komen aan bod:

1.Waartoe spelen en leren jonge kinderen? / Doelen

2.Waarover gaat het spelen en leren van jonge kinderen? / Inhoud

3.Hoe laat je jonge kinderen spelen en leren? / Speel- en leeractiviteiten

4.Hoe begeleid je het spelen en leren van jonge kinderen? / Rol van pm-er en leerkracht

5.Waarmee laat je jonge kinderen spelen en leren? / Methoden en materialen

6.Met wie spelen en leren jonge kinderen? / Groeperingsvorm

7.Hoe ziet de speel- en leeromgeving van jonge kinderen er uit? / Speel- en leeromgeving

8.Hoe verdeel je de tijd bij het spelen en leren van jonge kinderen? / Tijd

9.Hoe volg je de ontwikkeling van jonge kinderen? / Observeren en evalueren

Pedagogische cirkel
Een andere vorm is het vormgeven van de visie op het jonge kind met behulp van de pedagogische cirkel. Aan de hand van de huidige schoolvisie, uitspraken van pedagogen en stellingen worden de richtinggevers bepaald (het waarom), vervolgens wordt bepaald welke houdingsaspecten horen bij jullie visie. En als laatste wordt omgeschreven welk hoe de richtinggevers en aspecten concreet vorm krijgen in de praktijk. Uiteindelijk kunnen er verschillende cirkels worden gemaakt waarin de concrete invulling van jullie visie tot uiting worden gebracht. Denk aan een cirkel over de rijke leeromgeving, een cirkel over zelfstandigheid bevorderen of een cirkel over buitenspel. Wil je meer weten over de pedagogische cirkel. Lees dan dit artikel eens. Ook in de cirkel komen de verschillende onderdelen uit het curriculaire spinnenweb (zie bovenstaande onderwerpen) aan bod. 

Andere vormen om te komen tot een eenduidige visie op het jonge kind:
• Visuele visie: Het werken met collages of beeldmateriaal
• Kwaliteitskaarten: Het waarom, hoe en wat wordt beschreven in een handboek of kwaliteitskaarten. Meestal aan de hand van workshops. We plannen een aantal praktische inspiratieworkshops. Elke workshop wordt afgesloten met een (begin van) de kwaliteitskaart. Denk aan een kaart over buitenspel, een kaart over de werkles of een kaart over het stimuleren van zelfstandigheid van kinderen.

Om tot een visie te komen hebben we een aantal sessies nodig. In grotere teams werk ik met schrijfgroepen en soms met een kernteam. Het is belangrijk dat iedereen betrokken wordt bij dit proces, dus wanneer er met een kernteam gewerkt wordt, wisselen plenaire bijeenkomsten zich af met bijeenkomsten met het kernteam. Samen bekijken we de gewenste begeleiding van Topwijs in dit proces. Eventueel kan het bepalen van de visie aangevuld worden met inspiratieworkshops (denk aan een bijeenkomst over de rijke leeromgeving of een bijeenkomst waarin volgsystemen worden vergeleken).

Het is ook mogelijk om een jonge kind visie te formuleren op bestuursniveau of samen met partners.